Mục lục
Nhắc tới những người bán hàng rong chắc hẳn chúng ta thường liên tưởng tới những con người với vẻ mặt khắc khổ, dầm mưa dãi nắng hằng ngày trên đường trên vai là những gánh hàng nặng trĩu. Có người thương cảm, cũng có người tỏ ra khinh bỉ nhưng đâu ai biết rằng đằng sau vẻ khó nhọc ấy là một bậc thầy trong bán hàng với những bài học kinh doanh mà nhiều ông chủ lớn cũng chẳng hiểu rõ bằng họ.
BÀI HỌC KINH DOANH 1: Chọn địa điểm bán hàng phù hợp
Bán hàng rong tức là không có địa điểm bán hàng cố định, bất kể chỗ nào, lúc nào miễn có thể đặt gánh hàng và đứng bán thì họ đều có thể dừng lại. Linh hoạt là vậy nhưng trên thực tế, người bán hàng rong còn phải đối mặt với rất nhiều khó khăn như thời tiết nắng, mưa hay ốm đau.
Không phải ngẫu nhiên mà bạn thường bắt gặp những hàng bán xôi, bánh mì buổi sáng trước cổng công ty, trường học vào buổi sáng và cũng chẳng bỗng dưng trước cổng trường hay bến xe bus ít nhiều cũng có những món ăn vặt như viên chiên, đồ nướng… Họ thường chọn những địa điểm nơi có nhu cầu ăn uống cao và có lượng người qua lại đông đúc.
Chẳng mấy xa lạ khi đi ngoài đường mà phải nức mũi vì thịt xiên nướng, bắp rang bơ sau buổi chiều tan ca, khiến người đi đường không thể kiềm chế được mùi vị hấp dẫn. Tưởng chừng như đơn giản nhưng đó cũng là cả một nghệ thuật khi chọn nơi đầu gió để bán hàng và chọn đúng thời điểm sắp tới bữa, khi mọi người tan ca để bán hàng.
Làm tất cả mọi thứ dựa trên tính toán, không cần ai chỉ dẫn nhưng các bậc thầy bán hàng rong này luôn biết phân tích để lựa chọn điểm bán sao cho phù hợp nhất. Họ không chỉ cho ta bài học kinh doanh liên quan tới địa điểm mà còn dạy ta nên bán mặt hàng gì. Chẳng hạn như cổng trường học thì bán đồ ăn vặt, kem, trà sữa… còn cạnh công sở thì bán cà phê, trà chanh, trà đá..
BÀI HỌC KINH DOANH 2: Phải biết cách làm hài lòng khách hàng
Huyền thoại bán hàng Joe Ades, người trở thành triệu phú chỉ nhờ việc bán dao cạo khoai tây với giá 5 USD trên đường phố Manhattan, New York, Mỹ là một ví dụ điển hình. Với cách làm độc đáo cùng kỹ năng bán hàng xuất chúng, Ades đã biến việc bán một sản phẩm vô cùng đơn giản thành một “chương trình” biểu diễn thực tế về sản phẩm một cách đầy hấp dẫn và gây chú ý ngay trên đường phố.
Để thực hiện cách bán hàng có phần “lạ lùng” của mình, trong mỗi ngày làm việc, Ades không đơn giản chỉ bán hàng mà còn không ngừng trò chuyện với khách hàng. Thay vì cố gắng tìm kiếm khách hàng “rút ví”, ông lại lựa chọn quan tâm và thu hút sự chú ý của họ. Đây là yếu tố cốt lõi để giúp xây dựng mối quan hệ với khách hàng.
“Hãy tới đây, tôi muốn cho bạn thấy con dao này có thể làm được gì. Tôi không xin tiền đâu”. Với lời mở đầu đầy hấp dẫn, ông nhanh chóng thu hút được đám đông sau đó Ades bắt đầu ngồi xuống ghế và trình diễn với con dao nạo khoai tây. Những miếng khoai tây được tạo thành hình bông hoa bắt mắt và đặc biệt trong quá trình ấy ông không ngừng trò chuyện với mọi người.
“Đây là những bông hoa, hãy làm chúng cho bọn trẻ nhà bạn và chúng sẽ ăn vì nghĩ đó là kẹo”. Màn trình diễn được Ades lặp đi lặp lại mỗi ngày từ 40-60 lần.
Một câu chuyện tưởng chừng như bình thường nhưng lại chứa đựng nhiều điều phi thường. Người bán hàng rong luôn biết cách khéo léo để trò chuyện với mọi người, họ biết làm gì để thu hút và đưa đẩy khiến người mua cảm thấy thú vị. Vì thế mà rất nhiều người từ già đến trẻ, từ nam tới nữ đều mua hàng không phải do món hàng đặc biệt.
Người bán hàng rong không phải là người sở hữu vốn tri thức uyên bác, thâm sâu nhưng cái họ có là những trải nghiệm thực tế và người thầy vĩ đại là “cuộc đời”. Biết cách làm hài lòng khách hàng là bài học kinh doanh đáng khâm phục và nên học hỏi.
BÀI HỌC KINH DOANH 3: Làm marketing cho sản phẩm
Trong ấn tượng của nhiều người, tiếng rao của những người bán hàng rong đặc trưng khắp con phố như “Bánh mì Sài Gòn, đặc biệt thơm bơ 2 ngàn 1 ổ”, “Ai bánh rán, bánh giò đây”… hay đôi khi chỉ là tiếng kim loại leng keng, tiếng lọc cọc của chuông gõ.. tất cả luôn là điều gì đó thu hút nhiều người.
Từng tiếng rao mộc mạc và giản dị nhưng nó đã ăn sâu vào tiềm thức của nhiều thế hệ người Việt. Chỉ với vài câu ngắn ngủi nhưng nó ẩn chưa đủ mọi thông điệp từ nguồn gốc, giá cả hay sản phẩm.. mà liệu nhiều thương hiệu lớn có chắc sẽ làm được các chiến dịch như vậy?
Tạo ra những lời rao dõng dạc mà hài hước đó là cả một nghệ thuật, thu hút, kích thích sự tò mò của khách hàng. Đây cũng là cách mà nhiều doanh nghiệp nên học hỏi cho các chiến dịch truyền thông của mình dựa trên những lời rao quen thuộc.
BÀI HỌC KINH DOANH 4: Biết cách xử lý tình huống khéo léo
Kinh doanh không phải là yếu tố bất biến, bởi thị trường luôn thay đổi không ngừng và những người bán hàng rong phải đối mặt trực tiếp với điều đó. Họ vừa là người bán kiêm cả tiếp thị, tư vấn và chăm sóc khách hàng vì vậy chính họ cần phải có sự khéo léo để xử lý những tình huống bất ngờ. Một câu chuyện thú vị trong việc xử lý tình huống có thể kể đến như:
Có một vị khách nọ đi mua sữa bò vào một sáng cuối tuần. Trên đường đi thì anh ta gặp một gánh hàng rong bán sữa bò ven đường, anh đã tiến đến và hỏi giá. Người bán hàng trả lời “1 chai là 3 đồng, 3 chai 10 đồng”.
Vị khách không nói gì và lấy trong túi ra 3 đồng mua một chai, và mua thành 3 lần. Mua xong anh ta đắc ý cười lớn với người bán hàng rong “Ông thấy không tôi chỉ cần trả 9 đồng đã mua được 3 chai sữa!”. Người bán hàng không nói gì, ông chỉ mỉm cười và thầm nghĩ “Hay thật! Kể từ khi áp dụng phương pháp tính giá này, trong 1 lúc đã có thể bán được 3 chai sữa”.
Qua câu chuyện này bài học mà ta có thể rút ra là muốn bán bất cứ thứ gì cũng cần có chiến lược rõ ràng và cái khó là làm thế nào để xử lý cho tốt. Và tất nhiên là phải tự tin vào sản phẩm của mình, biết làm thế nào để làm hài lòng khách hàng.
Lời kết
Thực tế, không ít người đã thành công từ những gánh hàng rong ruổi bán trên đường phố. Không cần kiến thức quá cao siêu nhưng từ những trải nghiệm thực tế trong đời sống là điều mà chúng ta những nhà kinh doanh nên học hỏi từ người bán hàng bậc thầy này.
